महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सुरू केलेली लाडकी बहीण योजना ही एक क्रांतिकारी पाऊल आहे. या योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जातात. नुकताच शासनाने या योजनेचा जून महिन्याचा हप्ता वितरित करण्याबाबत एक महत्त्वाचा Government Resolution (GR) जारी केला आहे. या GR नुसार, जून २०२५ च्या हप्त्याची रक्कम लवकरच महिलांच्या खात्यात जमा होणार आहे. याशिवाय, योजनेत काही नवीन अपडेट्स आणि तिसऱ्या टप्प्याच्या नोंदणीबाबतही चर्चा सुरू आहे. चला, या योजनेच्या नवीन घडामोडी आणि फायद्यांबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.
लाडकी बहीण योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
- आर्थिक सहाय्य: पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये मिळतात, जे वार्षिक १८,००० रुपये इतके आहे.
- पात्रता निकष: २१ ते ६५ वयोगटातील विवाहित, विधवा, परित्यक्ता, घटस्फोटित किंवा कुटुंबातील एका अविवाहित महिलेला लाभ मिळतो.
- आवेदन प्रक्रिया: ऑनलाइन अर्ज ladakibahin.maharashtra.gov.in वर किंवा ऑफलाइन अंगणवाडी, ग्रामपंचायत, किंवा वॉर्ड ऑफिसरकडे करता येतो.
- आवश्यक कागदपत्रे: आधार कार्ड, निवास प्रमाणपत्र, बँक पासबुक, उत्पन्न प्रमाणपत्र आणि पासपोर्ट आकाराचा फोटो.
- लक्ष्य: महिलांचे आर्थिक सक्षमीकरण, आरोग्य सुधारणा आणि सामाजिक स्तर उंचावणे.
शासनाच्या माध्यमातून लाडकी बहिणींना जून महिन्याचा हप्ता जवळपास 3 जुलैपासून दिला जाणार हे सांगितलेले होते, या मागील विविध कारणे नीर्धारीत निधी वितरीत न होण्याची म्हणजे इतर विभागाच्या माध्यमातून निधीची उपलब्धता झालेली नव्हती परंतु आता मात्र सर्व निधीची उपलब्धता झालेली असून व मान्यता मिळालेली असून शासनाच्या माध्यमातून लाडक्या बहिणीच्या खात्यावर अर्थातच तीन तारखेपासून शक्यतो हप्त्याची वितरण होणार असे सांगितले जात आहे.
जून महिन्याचा हप्ता: कधी आणि कसा मिळणार?
महाराष्ट्र सरकारने लाडकी बहीण योजना अंतर्गत जून २०२५ च्या हप्त्यासाठी ४१० कोटी रुपये सामाजिक न्याय विभागाकडून वर्ग केले आहेत. या GR नुसार, १० जुलै २०२५ पासून पात्र महिलांच्या बँक खात्यात १,५०० रुपये जमा होण्यास सुरुवात होईल. यावेळी सरकारने योजनेच्या लाभार्थ्यांची यादी तपासण्यासाठी विशेष मोहीम राबवली आहे, जेणेकरून कोणताही पात्र लाभार्थी वंचित राहणार नाही. जर तुमचा अर्ज मंजूर झाला असेल, तर तुम्हाला SMS द्वारे माहिती मिळेल. तसेच, ladakibahin.maharashtra.gov.in या वेबसाइटवर जाऊन तुम्ही तुमच्या अर्जाचा status तपासू शकता. काही लाभार्थ्यांना यापूर्वीच हप्ता मिळाला आहे, तर काहींना अद्याप वाट पाहावी लागत आहे. अशा परिस्थितीत बँक खात्याची KYC पूर्ण असल्याची खात्री करा.
तिसऱ्या टप्प्याची नोंदणी: नवीन संधी
लाडकी बहीण योजना चा तिसरा टप्पा अर्थात Ladki Bahin Yojana 3.0 लवकरच सुरू होणार आहे. याआधी दोन टप्प्यांमध्ये सुमारे २.६ कोटी महिलांनी अर्ज केले होते, त्यापैकी २ कोटींहून अधिक महिलांना लाभ मिळत आहे. तिसऱ्या टप्प्यात ज्या महिला यापूर्वी अर्ज करू शकल्या नाहीत किंवा त्यांचा अर्ज rejected झाला होता, त्यांना पुन्हा संधी मिळणार आहे. या टप्प्यात सरकारने हप्त्याची रक्कम १,५०० वरून २,१०० रुपये करण्याचा प्रस्ताव ठेवला आहे, ज्यामुळे वार्षिक २५,२०० रुपये मिळतील. ही रक्कम महिलांना त्यांच्या दैनंदिन गरजा पूर्ण करण्यास आणि छोटे व्यवसाय सुरू करण्यास मदत करेल. ऑनलाइन अर्जासाठी Nari Shakti Doot अॅप किंवा अधिकृत वेबसाइट वापरता येईल. ऑफलाइन अर्ज अंगणवाडी सेविका किंवा ग्रामसेवकांकडे करता येईल.
महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक पाऊल पुढे
लाडकी बहीण योजना ही केवळ आर्थिक मदत पुरवत नाही, तर महिलांना आत्मनिर्भर बनवण्यासाठी प्रोत्साहन देते. सरकारने या योजनेसोबतच महिलांना business loan सुविधा देण्याची घोषणा केली आहे, ज्यामुळे त्या स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू शकतील. यामुळे ग्रामीण आणि शहरी भागातील महिलांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याची संधी मिळेल. उदाहरणार्थ, गावातील एका महिलेने या योजनेच्या पैशातून शिलाई मशीन घेतली आणि आता ती स्वतःचा छोटा व्यवसाय चालवते. अशा अनेक कहाण्या लाडकी बहीण योजना मुळे घडत आहेत, ज्यामुळे महिलांचा आत्मविश्वास वाढत आहे.
अर्ज प्रक्रियेत सुधारणा आणि तक्रारींचे निरसन
लाडकी बहीण योजना च्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी सरकारने अर्ज प्रक्रियेत अनेक सुधारणा केल्या आहेत. यापूर्वी काही महिलांना अर्ज rejected होण्याचा किंवा पैसे खात्यात जमा न होण्याचा अनुभव आला. यावर उपाय म्हणून सरकारने helpline number आणि grievance redressal portal सुरू केले आहे. जर तुमचा अर्ज प्रलंबित असेल किंवा पैसे जमा झाले नसतील, तर तुम्ही ladakibahin.maharashtra.gov.in वर तक्रार नोंदवू शकता. तसेच, अर्ज करताना आधार क्रमांक आणि बँक खाते लिंक असल्याची खात्री करा, कारण यामुळे पैसे जमा होण्यात अडचण येत नाही.
योजनेचा सामाजिक प्रभाव
लाडकी बहीण योजना ने महाराष्ट्रातील लाखो महिलांच्या आयुष्यात सकारात्मक बदल घडवले आहेत. ही योजना केवळ आर्थिक मदतच देत नाही, तर महिलांना त्यांच्या कुटुंबात आणि समाजात सन्मान मिळवून देते. अनेक महिलांनी या पैशांचा उपयोग मुलांच्या शिक्षणासाठी, घरखर्चासाठी किंवा छोट्या बचतीसाठी केला आहे. याशिवाय, ही योजना anemia सारख्या आरोग्य समस्यांवर मात करण्यासाठीही उपयुक्त ठरत आहे, कारण सरकार महिलांच्या health and nutrition वर विशेष लक्ष देत आहे. यामुळे ग्रामीण भागातील महिलांचे जीवनमान उंचावत आहे.
पुढे काय?
लाडकी बहीण योजना चा तिसरा टप्पा आणि नवीन अपडेट्स यामुळे येत्या काही महिन्यांत आणखी महिलांना लाभ मिळेल. सरकारने योजनेची अंतिम मुदत ३१ डिसेंबर २०२५ पर्यंत वाढवण्याचा विचार केला आहे, जेणेकरून जास्तीत जास्त महिला या योजनेचा लाभ घेऊ शकतील. याशिवाय, सरकार digital literacy आणि skill development साठी महिलांना प्रशिक्षण देण्याचा विचार करत आहे, ज्यामुळे त्यांना employment च्या नवीन संधी उपलब्ध होतील. ही योजना खऱ्या अर्थाने महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक game-changer ठरत आहे.
लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांसाठी आशेचा किरण आहे. जर तुम्ही अजून या योजनेचा लाभ घेतला नसेल, तर लवकरात लवकर अर्ज करा आणि तुमच्या आर्थिक स्वातंत्र्याच्या दिशेने एक पाऊल टाका.